نقد جامعه شناختی آثار مصطفی مستور کتاب های (استخوان خوک و دست های جذامی، روی ماه خداوند را ببوس، حکایت عشقی بی قاف بی شین بی نقطه، تهران در بعد از ظهر)

نقد و بررسی متون ادبی از مواردی است که به واسط? آن، آثار مورد سنجش و ارزش‏گذاری قرار می‏گیرند و رموز آن‏ها گشوده می‏شود. نقد جامعه شناسی از جمله نقدهایی است که بین دو حوز? ادبیات و جامعه شناسی پیوند برقرار می‏کند و از این طریق به تحلیل و بررسی اثر از منظر جامعه شناسی می‏پردازد؛ از سوی دیگر، رمان، به عنوان نوع ادبی، بازتابی از جامعه و زندگی اجتماعی است. از این رو، با دیدی جامعه شناسانه و رویکردهای جامعه شناختی می‏توان به بررسی متون پرداخت و به شناختی از جامعه دست یافت. لوسین گلدمن یکی از جامعه شناسان ادبیات است که اندیشه‏های استاد خود جورج لوکاچ را تکامل بخشید و با بهره‏گیری از آموخته‏های مکتب او، نظریات جامعه شناسی و معرفتی خویش را مطرح کرد. او توجه همزمان به صورت و محتوای اثر را مد نظر دارد و در صدد تبیین رابط? ساختار ادبی، ساختار اجتماعی و فضایی است که اثر در آن شکل گرفته است. مصطفی مستور از نویسندگانی است که نگرش و بینش وی در کتاب‏هایش، اجتماعی است؛ زندگی و روابط انسان‏های طبقات گوناگون را در جامع? شهری مدرن ایرانی روایت می‏کند و تصویری واقعی از جامعه ارائه می‏دهد. پژوهش حاضر در صدد بررسی جامعه شناسی چهار کتاب -روی ماه خداوند را ببوس ، استخوان خوک و دست‏های جذامی، حکایت عشقی بی‏قاف بی‏شین بی‏نقطه و تهران در بعدازظهر- مصطفی مستور است تا با بهره‏گیری از نظریات لوسین گلدمن، از خلال متن و صورت آن‏ها به بازتاب جامعه بپردازد. براساس نتایج به دست آمده، جامعه‏ای که مستور معرفی می‏کند جامع? شهری معاصر است که افراد گرفتار و درگیر مشکلات به دنیای فردی خویش پناه جسته‏اند و برای معنابخشی و سامان زندگی‏شان در جست و جوی معانی فردی هستند. شاید تنها، ایمان و معنویت رنگ باخته و فراموش شده در زندگی و دنیای پرتلاطم امروز انسان‏ها، روزن? امیدی‏است که در بن بست زندگی به آن‏ها جان می‏بخشد و دنیای درونشان را آرام می‏کند. واژگان کلیدی: نقد جامعه شناختی، رمان، داستان کوتاه، مصطفی مستور، لوسین گلدمن